Print zonder afbeeldingen | Print met afbeeldingen

BORRELGAASJES MET EEN EMBLEEM EROP

Noordhollands Dagblad, 24 augustus 2006

Sonja de Jong

Ooit stonden ze op de boot van Erich Honnecker, nu staan ze in Monnickendam, gerangschikt op de versleten vlag die het jacht sierde. Iets verderop potten Delikatesse Sauerkraut en Rotkohl. En in een hoekje een stapel exemplaren van de DDR Revue. In Monnickendam? Jazeker, want daar staat het enige DDR-Museum van Nederland.

Als je binnenkomt, is je eerste reactie: ‘Wat klein, daar ben ik zo uitgekeken’. Maar dat valt alles mee. Want op de 21 vierkante meter die het museum telt, staat een schier onuitputtelijke schat aan gebruiksvoorwerpen uitgestald. Telkens ontdek je weer iets nieuws. Het museumpje is ondergebracht in de garage van de woning van Friso de Zeeuw en Thea Grijsen.

Zeven bij drie meter, meer is het niet. Dertien vitrines waarin de meest uiteenlopende dingen staan uitgestald. Wie de film ‘Goodbye, Lenin’ gezien heeft zal veel herkennen. zoals de uniformpjes van de communistische jeugdbeweging. Of de oorkondes en medailles die werden uitgereikt aan verdienstelijke burgers. Of de oerlelijke etiketten van allerlei soorten levensmiddelen, het speelgoed, de affiches. In vijftien jaar hebben De Zeeuw en Grijsen het allemaal bijeen gebracht.

Friso ging in 1985 voor het eerst naar Berlijn en kwam dus ook in Oost. Hij vond het een heel bijzondere ervaring, een stad met een muur er dwars doorheen en strenge grensbewaking. In kilometers zo dichtbij en als maatschappijvorm zo ver van ons vandaan. Het ouderwetse straatbeeld fascineerde hem: de Trabantjes, de geur van bruinkool die overal hing. ,,Vanaf dat jaar zijn we elk jaar wel een keer naar Berlijn gegaan. Toen de muur viel in 1989 verschenen er rond de Brandenburger Tor opeens allerlei stalletjes die petten en medailles verkochten. Zo is het eigenlijk begonnen.’’

Terwijl De Zeeuw zich vooral richtte op het verzamelen van overheidsuitingen als oorkondes, uniformen en officiële handboeken, ging Grijsen op zoek naar gebruiksvoorwerpen, dingen van alledag.,,En dat liep een beetje uit de hand’’, lacht ze nu. ,,Zo ontstond het idee van een museum. Wij hebben toen dit huis gekocht en de garage verbouwd tot museum. Dat wil niet zeggen dat alles hier ook daadwerkelijk staat uitgestald. O nee, we hebben nog wel vier of vijf keer zoveel. Voor grote dingen is hier geen plaats, die staan allemaal op zolder.’’

Maar wat er wel staat biedt een soms vooroordeelbevestigend, soms verrassend beeld van de DDR. Zo ligt er een zeer gedetailleerde schietinstructie voor de grensbewakers. En een robotcamera zoals ze onzichtbaar ingebouwd werden in nestkastjes en jerrycans. Of het Brigadeboek waarin minutieus werd vastgelegd wat de ‘brigade’, een groep van werknemers in een bedrijf, besproken had, welke uitstapjes ze gemaakt hadden, welke ideeën ze geopperd hadden. Dat niet iedereen zo vrolijk en blij was als de brigadeboeken suggereren, toont een aantal brieven van politieke gevangenen die mensen hadden geholpen de DDR te ontvluchten. Twee van deze dissidenten vonden elkaar terug dank zij de uitstalling in het Monnickendamse museumpje.

Als het aan De Zeeuw en Grijsen ligt, verhuist de hele collectie naar een groter museum. ,,We zouden het bijvoorbeeld graag ter beschikking stellen aan het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn. Maar die hebben er helaas geen ruimte voor. Voorlopig blijft het dus gewoon hier.’’

DDR-Museum, alleen op afspraak geopend, tel. 0299-651872. Toegang €.2,50 inclusief koffie/thee met koek in Thea’s Kaffee-Ecke).

MEER INFO OP WWW.DDR-MUSEUM.NL.