Print zonder afbeeldingen | Print met afbeeldingen

Historische confrontatie DDR-West-Duitsland op het voelbalveld

Bezoekers van onze website en Faceboek-pagina wijzen regelmatig op bijzondere gebeurtenissen in en over de DDR. Als dat leidt tot een mooi verhaal, publiceren wij dat graag. Zo herinnert Wout Visser ons aan de historische confrontatie in 1974 op het voetbalveld tussen de DDR en West-Duitsland. Graag delen wij zijn relaas.

De wedstrijd op 22 juni 1974 in het Volksparkstadion te Hamburg.

Bron: “Der Triumph von München”, een documentaire dubbel-DVD van ARD-Video, uitgegeven in 2004 door NDR (Norddeutsche Rundfunk). Deze film is op youtube te zien (in twee delen) (Bekijk hier). Aan het woord komen onder meer: Walter Scheel, Prins Bernhard, Rudi Carell, Franz Beckenbauer, Günter Netzer, Rinus Michels en Johan Cruijf en Markus Wolf, ‘DDR-Geheimdienstchef’.

In de eerste ronde van het wereldkampioenschap voetbal 1974 was West-Duitsland met de DDR in dezelfde poule ingedeeld. Hun wedstrijd, op 22 juni 1974, werd de enige voetbal-ontmoeting ooit tussen de beide naties.
Men begrijpt dat dit prestige-treffen aan beide kanten van de toenmalige Muur een hoge emotionele en politieke lading teweeg bracht. Het Hamburgse Volksparkstadion was al weken tevoren uitverkocht. Het Oostduitse regime liet een speciale trein met DDR-supporters naar Hamburg rijden. Eén van hen vertelde na aankomst dat hij vanwege zijn goede arbeidsprestaties was uitverkoren.

We laten Markus Wolf aan het woord: “Es gab da schon so … ja … eine gewisse Art von DDR-Patriottismus, den man sonst selten treffen konnte.”

In de publieke opinie sprak het vanzelf dat West Duitsland voor deze wedstrijd favoriet was. In werkelijkheid speelde de Westduitse ‘Mannschaft’ als gevolg van intern gekrakeel op 80% van haar kunnen. Waar de druk van het-favoriet-zijn bovenop kwam. De politieke omlijsting verhoogde de druk.
Het elftal van de DDR was daarentegen als een ‘voetbal-nobody’ naar dit toernooi gekomen. Het had in zijn twee voorgaande wedstrijden redelijk goed gespeeld. De Oostduitse voetballers konden op de 22ste juni onbevangen aan hun wedstrijd beginnen.
Tegen de verwachting in werd bij het begin het Oostduitse volkslied niet uitgefloten. De DDR-spelers getuigden achteraf van een prettige sfeer die de hele wedstrijd aanhield.

De wedstrijd ging gelijk op, met kansen aan beide kanten. De schok kwam in de 78ste minuut, toen DDR-aanvaller Jürgen Sparwasser zijn elftal naar 1-0 schoot. Het commentaar in de documentaire spreekt over “Entsetzen, Fassungslosigkeit — die meisten wollen es nicht glauben!”.

Markus Wolf voegt eraan toe: “Das war ja grossartig dass die DDR das Unentschieden so lange gehalten hat. Aber als das Tor gefallen war, und dann natürlich als nach Ende des Spiels das Ergebnis 1-0 feststand, dann wurden die Bierflaschen heraus gehollt. Also, das war ein euforisches Erlebnis für alle die dort anwesend waren.”

Na afloop van de wedstrijd liep de Westduitse bondscoach Helmut Schön met een versteend gezicht het veld af. Hij was in Dresden opgegroeid. Hij moest daar als 35-jarige in 1950 vertrekken toen het DDR-regime zijn club ophief. We mogen veronderstellen dat Schön ook een privé-reden had om deze interland te winnen.

Na afloop van de wedstrijd bleven de meeste toeschouwers – wie gelähmt – in het Hamburgse Volksparkstadion zitten. 
De Westduitse voetballers gaven later ruiterlijk toe dat zij hun tegenstander hadden onderschat. Hun Oostduitse collega en goalgetter Jürgen Sparwasser werd door zijn DDR-staat rijkelijk beloond met een nieuwe woning, een auto en veel geld.

Hij is er nuchter onder gebleven, deze Jürgen Sparwasser. Later kreeg hij problemen met het DDR-regime en vluchtte in 1988 naar West Duitsland.
Ik besluit dan ook met een uitspraak van hem, die de impact van deze historische wedstrijd kort en bondig weergeeft: “op mijn grafsteen hoeft alleen maar “Hamburg 1974” te staan. Dan weet iedereen wie hier begraven ligt”.

Wout Visser, mei 2015.